www.leriasdebea.blogspot.com

Translate

mércores, 21 de outubro de 2020

DENDE A COCIÑA




 O corazón das casas galegas, é, sen dúbida, a cociña. Cánta historia encerra este lugar no que me encontro. Se dou un repaso no tempo, dende a miña infancia, podo dicir que aquí, antes de haber o que agora hai, pasaron  moitas cousas, e houbo moitos cambios. Dende ser unha lareira, co lume a rás de chán, a xente sentada a carón do lume, pouca luz, pois eran de gas, de carburo mais adiante....Eu, moi pequena, vía a unha familia que compartía casa con nós,(meus pais e mais eu). Había vacas noutra parte do baixo e a manxadoira daba á cociña. Así que se podían ver as cabezas das vacas asomando por alí.

Cando a casa pasou enteira a meus pais, despois de mercala, a cociña dividiuse en duas partes. Nunha delas estaba a cociña económica, ou vasca, qué é a que ainda se mantén, pero  reformada, e outro habítáculo onde se almacenaba o sal para vender no tempo da matanza. Meus pais puxeran unha cantina no que foi a corte das vacas e comunicaba ca cociña, un pouco mais alta. 

Sempre tivo unha xanela. Non era moi grande. Por eso non había moita luz. A xanela daba á horta, ao sul, ao mediodía, como eles dicían. Así que había soliño nas horas centrais do día e pola tarde.

Nesta cociña ten comido moita xente. Miña nai alén de atender a cantina, tamén daba xantares e ceas e mesmo aloxamento completo. Pero polas tardes dos domingos, e polas noites cando cadraba, xogábanse partidas de cartas. Lémbro ben haber dous bandos xogando. Non se cabía xa, porque ademais dos que xogaban, todos eles homes, sempre estaban os miróns, que axudaban un pouco e animaban aos xogadores, como se fai no futbole. 



Pero non xogaban de balde. Xogaban caixas de figos, litros e litros de viño, secadra mesmo a cea! Tiñan que pagar quenes perdían. 

Tamén se contaban historias para non durmir. Eu, do medo que tiña, non era quén de subir soa aos cuartos da casa pola noite. Tiña que ir miña nai comigo. Contos de lobos, de aparecidos, de mortos, de cousas non identificables como animais xigantescos que non se asemellaban a nada coñecido....

Tamén houbo, quen, de borracho, tivo que quedar a durmir nela. Houbo quen perdeu a carteira cheíña de cartos....


Nesta cociña bailóuse ao son do violín de Florencio, nas longas noites de inverno. Toda a xuventude daquele tempos, contándome eu, faciamos bailes aquí na taberna e tamén había rúas en casas particulares.

Cando esto da taberna se foi acabando, a cociña pasóu ser para nós, algo privado e mais acalado. Pero ainda seguiron vindo algúns veciños xogar unha partida de vez en cando cos meus pais e comigo, que de tanto mirar, aprendín a xogar como calquera deles.

Cando meus pais finaron, e eu decidín reformar esta casa, voltei a poñer a cociña enteira, sen divisións e conservei o banco de madeira, e o moble, chinero, que fixera meu pai, carpinteiro que era. 

A xanela seguíu sendo a mesma, pequena, para o espacio que ten a cociña, pero quixen conservala así.

Hoxe, estou aquí, porque é, como dixen, o corazón da casa. Onde cociño, como, escribo, leo, descanso, bailo, fago xinasia, toco o acordeón, quéntome e ollo o meu xardín que ainda conserva algunhas rosas que alegran a vista. 

Cántas veces, na crudeza do inverno, non se me ocurríu poñer tamén aquí a cama! Ainda nono fixen, pero é unha posibilidade. Na cociña, hai bo lume, comida.....A mesa está chea de catañas a secarse, mazáns.....e tamén moitas veces, roupa a secar. 

Nada como un bo lume que vai quentando toda a casa! 

Outono e inverno, é unha paisaxe de portas adentro! Só a xanela me abre ao mundo! Un mundo natural

xoves, 8 de outubro de 2020

PAISAXES DE OUTONO

A fraga espida do supérfluo.



O camiño que me leva a nostalxia.

Sentin o abrazo da árbore amiga.


A veira do camiño un tres de fento.


Percorrín o longo camiño inédito.


Desenrolo dunha lección de cogumelos.



 

sábado, 3 de outubro de 2020

OUTONEANDO




 Lémbrome que de pequena,  miña nai, dicíame moito,  a palabra outonear, como querendo dicir, que me ía pola miña conta por ahí sen o seu consentimento.  _ "Onde andiveches outoneando?"

Así que saín moi outoneadora! 

Hoxe, pódese dicir que empecei a outonear. Día de chuvia miúda. Traxe parachuvas, botas, bastóns, unha bolsiña, navalla, e Noa. Prados arriba e abaixo na percura de cogumelos. Cando xa daba por perdida a busca, empecei a ver sendeiriña en varios prados. Logo había que seguir buscando sen importar a chuvia que empezaba a mollarme o traxe.

Chegar á casa con semellante manxar, cambióu o rumbo do meu menú do día. Xa non sería un salmón ao pil-pil senón acompañado de sendeiriña cociñada con viño de Porto e patacas estilo canario, "papas arrugás". Eso fará o meu xantar de hoxe.

Sair con chuvia, con tempo mais frío, apañar cogumelos, limpalos e preparalos para poder comelos ou gardalos, da o seu traballo e non todo o mundo está disposto a pasar ese traballo pero o resultado compensa e sempre é unha novidade que fai que esta época do ano teña o seu encanto. Alén de coller estes manxares que nos ofrece a natureza de xeito altruista, sen pedirnos nada a cambio, é un pracer poder agradecerlle tal detalle. 

As primeiras castañas son outro motivo de saídas outonais. Xa apañei as primeiras baixo o meu único castiñeiro e aseinas na cociña de leña mentras quentaba a casa e preparaba o ambiente propicio para unha sobremesa cun libro nunha hamaca ao quentiño e coa mantiña por riba. 

Música na radio mentras esto escribo. Hai cousas que espertan as ganas de escribir cando non hai nada do que escribir, cando todo está dito e de mellor xeito. Ler aos demais tamén é un pracer que nos dan servido. 

Estes días estiven lendo o único libro de Manuel Antonio, un rianxeiro pioneiro na poesía vangardista en Galicia. Facía tempo que nono lía pero atopeino entre os libros que vou gardando en caixas, e un día buscando, atopeino. Pásame a miudo, con algúns libros de poesía ou prosa, que me resultan difíciles de ler. Precisaría usar un diccionario todo o tempo. De ónde sacaría él esas palabras tan difíciles. Teñen moito que ver co vocabulario mariño, pois él era navegante, e eu son de terra adentro! Pero ainda así, sen acabar de entendelo todo, doulle o seu mérito por escribir así, nunha época  na que non se escribía dese xeito por aquí. Él tiña moito mundo! Adiantouse aos tempos! E iso hai que recoñecelo! "De catro a catro", xa o dí todo o mesmo tíduo. E ainda mais, xa que finou moi novo, con trinta e tantos, pero había como unha premonición desa morte prematura nos seus versos.

Está saindo o sol dentres as nubes que o tapaban e ilumina as rosas que están cabizbaixas pola chuvia, e outras empezando a abrir nesta primavera de outono. É a súa derradeira oportunidade. Logo xa será un longo inverno para elas e para nós.

Remato aquí porque agárdanme as perolas  e non hai tempo que perder se quero xantar en hora.

Benvido este outono!