Os xubilados e xubiladas de Baleira, hoxe visitamos lugares da Mariña luguesa.
O noso grupo fixémolo acompañados por unha guía da Deputación de Lugo.
A primeira visita foi a un centro de formación de imaxe e son, na capital lucense, no que nos explicaron cómo funcionaba todo o que logo vemos pola tv. Había varias aulas e platós. Nalgún deles interactuamos facendo de presentador@s do tempo, ou conducindo un descapotable por unha rúa dunha cidade calquera. Foi moi divertido!
Dende alí, dirixímonos ao concello de Ourol, para ver a fervenza da Xestosa. Un lugar no medio dun bosque cun certo desnivel ao longo dos 300 m. que a separan da estrada.
Chegamos a Viveiro e, despois dunha parada en Covas para un café de media mañán, dirixímonos á praia da Brela, ou praia d@s namorad@s.
Antes de chegar a esta praia, paramos para ver un lugar donde se cargaba o mineral que se extraía nunha mina próxima para exportalo vía marítima. O sistema era aéreo.
Logo de pasar un tempo na praia, á primeira praia que eu fun de nena, e na que, por casualidade colleramos un polbo que andaba xa algo mareado por entre as rochas, volvemos a Viveiro para xantar nun restaurante no que coincidimos co outro grupo de xubilados que viaxaron nun autobús grande e fixeron visitas diferentes. Era emocionante vernos a todas e todos alí, máis de setenta persoas, procedentes dun concello pequeno como é Baleira.
Despois do xantar, tocaba a visita ao centro da vila de Viveiro, a súa zona monumental, prazas e rúas estreitas e empinadas. Algúnha, como o Calexón do Muro, considérase a rúa mais estreita de España, con tan só un metro de ancho.
Viveiro conserva vestixios da súa muralla e moitos monumentos artísticos como a Porta de Carlos V, Porta da Vila, Porta do Valado, que son tres portas das seis que tiña o recinto amurallado. Esta vila ten máis de 900 anos de antiguedade. Nela podemos admirar fermosas iglesias, conventos, pontes, prazas e galerías. Casas que so medían o tamaño dun remo e que se conservan ao longo das rúas empinadas que levan nomes gremiales como a Zapatería, Ferreiros, Pescadería...
Por último, visitamos un museo da Semana Santa, no que se gardan os pasos que saen durante esa celebración, famosa polas súas figuras articuladas que dan realismo á escenificación do Via Crucis, como a do encontro da Virxe e Xesús que se abrazan, ela cun pano secando as bágoas, él, escenificando as caídas coa cruz ao lombo, resultando moi emotivas.
Así rematamos esta visita que nos encantóu e que de non ter ido con guía, sería menos ilustrativa, xa que non reparóu en darnos toda clase de explicacións sobre a historia desta vila medieval tan rica en monumentos e vestixios históricos.
(Non me podía esquecer de mencionar ao poeta romántico, Nicomedes Pastor Díaz, icono de Viveiro)
(1811-1863)
"Un sepulcro hallará mi dolor.
Un sepulcro es el lecho florido
que apetece mi anhelo postrero;
un sepulcro la dicha que espero;
pues no existe la dicha de amor"
Onte facía un día sufocante. Era a miña cita na feira do libro en Foz. Non podía faltar. Estaría de oito a nove do serán nunha libraría que vende o meu poemario Río adentro.
Primeiro pasei pola praia de Llás. O sol queimaba. Sentía como douraba a miña pel en apenas segundos. Bandeira amarela. Precaución. Non había ondas fortes e a auga era dun azul turquesa. Apetecía meterse nela. Levoume o meu tempo tomar a decisión pero, ao final, probéi a auga. Estaba morna. Dende alí, dirixínme ao Porto ónde tiña lugar a feira. Deixei o coche algo afastado e metinme por rúas case peatonais, pola antiga vila de mariñeiros e fun vendo as casas baixas, a igrexa e seguindo os recobeques que facían as rúas que me levarían ao porto.
As casetas dos libros estaban nun espazo que facía as veces de multiusos e no que puiden parar a ver un contacontos, a escenificación dun conto sobre un patiño viaxeiro que partíu ao seu destino nunha enorme caixa de cartón. Era todo en mímica. Gustóume.
Como tiña tempo, busquei un sitio axeitado para tomar unha cervexa. Atopeino. Era un pub pequeno todo de madeira e dende o que se vía o mar, o porto deportivo, un xardín no que xogaban nenos e nenas.
Alí, tiven a motivación de escribir algo. Algo en inglés. Non sei por qué. Non me interpretedes mal.
Just perfect!
A bag of crisps and a beer.
Sitting by the sea side
in a wooden pub,
looking at two ladies,
dressing Magreb style.
They are on a bench
by the kids play garden.
I guess who their children are.
I feel they are not as free as me
or perhaps they are.
Their dress cover all their bodies
even at the beach.
I don´t know if they feel free as I do.
Logo volvín xunto as casetas dos libros por onde hai unha mostra de fotos antigas de Foz. Escollín aquelas que tiñan unha data siñificativa para mín.
Fixeime como vestía a xente daquela época. De cando naceu meu pai, de cando naceu miña nai, de cando eu nacín. De como eran as vilas daqueles tempos.
Era a miña hora na libraría para asinar libros, no caso de que algúen se achegara a mercar ún.
Polo menos tiven xente que me acompañóu. Unha amiga, Iria, que veu dende Burela. Logo tamén chegóu Antón que vive pola bisbarra, outra xente que me coñecía e pasaba por alí. Alguén que mercóu un libro para Clara e Roque, nena e neno da idade das miñas netas.
Coñecín a un escritor mariñense, Paco Rivas, que ten moitos libros sobre a Mariña, os mariñeiros, o mar, o seu mar... e que xusto estaba presentando o seu último libro, alí mesmo na feira, nun espazo con cadeiras brancas, un pequeno grupo de público e eles dous, explicando sobre o libro. Logo asinaríame o que merquei e que comecei xa a ler hoxe mesmo. Xunto con ún de poesía para nenos e nenas de Xoán Neira.
Logo de pasar unha tarde diferente ás miñas habituais, despedinme de Foz sobre as 21.20 coa sensación de que me ía sen poder celebrar o encontro coas persoas que me acompañaron pero non son viaxeira de noite e tampouco me gustan as aventuras entre lusco e fusco.
Gardo un grato recordo do que foi a miña última feira do libro do dous mil vintetrés. Grazas, amig@s!
Ao comezo fomos un pouco afastados do litoral. Apenas se entrevía o mar. Camiñamos por frondosos bosques de eucaliptos e pinos con algún castiñeiro. O perfume destas árbores aromatizaba o ambiente.
Subimos costas o máis en silenzo que poidemos para non sentir a fatiga a causa da calor e o desnivel.
Non tardamos moito en estar a carón do mar.
A partir daquí xa camiñaríamos a pé de costa, cuns cantís profundos, barandas de protección, pasando por calas rochosas e bateas de mexillóns flotando nas súas augas dun azul turquesa nos rincóns máis sombríos.
O paso apurado non deixaba tempo á contemplación. Aínda así, vimos unha regata de embarcacións tradicionais a vela, algúnhas traídas doutros tempos e países. Chamóume a atención unha francesa chamada Terzo. A foto foi tomada nunhas láminas que penduraban do malecón e que a mín me gustóu especialmente pola forma da súa vela.
Seguimos camiñando e achegándonos a Sada, lugar perto do que pasei tres anos da miña vida e que despois de case corenta sen visitala, nada semellaba ser como eu a deixara, salvo o centro, escondido detrás de edificios elevados de apartamentos e hoteis.
Antes de adentrarnos na vila, pasamos polo que foi a aldea de pescadores, coas súas peculiares rúas estreitas e empinadas, algúnhas en forma de escaleira descendo ata o porto. Pintadas as casas con cores vivas, lembrábanme as casas de estilo ibicenco, con ese azúl e branco tan característico e algúnhas saltándose ao amarelo para romper coa tradicción e engadir unha cor máis atrevida.
A marea estaba baixísima e desvotounos a idea de darnos un baño antes do xantar de picnic que nos agardaba no autobús. A praia estaba cuberta dun manto verde de algas que separaba o areal da linea de auga sen oleaxe que durmía a sesta a un quilómetro de distancia.
Apetecía tomarse unha caña ben tirada na terraza dun bar calquera baixo a sombra de palmeiras e outras árbores mentres saboreábamos un petisco de ensaladilla fría que a aquela hora fixo de entrante ao refrixerio que nos ofrecía a viaxe.
Non faltóu a foto ao emblemático edificio que foi cafetería noutro tempo, El Recreo e que tanta polémica se formóu pola súa demolición, algo que aínda non se conseguíu grazas a resistencia da xente da vila que non quere perdelo de vista.
Logo de xantar sentados nas sillas con pedais dun parque de fitness e bailar unhas bachatas ao son do móvil pareceunos que era hora de descubrir cómo se encontraban as casas entre as rúas de atrás. Había un mercadiño ao longo da principal e as casas non mudaran o aspecto que tiñan cando eu as vira por última vez. Apantalladas pola modernidade, resisten na trastenda da Sada de antes.
A miña cama
é ese lugar de encontro
comigo mesma.
Cada noite, cada verán,
cada inverno,
o meu pasado, o meu presente.
A miña cama visto ao gosto
coas sabas que eu tecín, lavei,
pranchéi e perfumei.
Levan o meu selo, a técnica
da señora Francisca,
sen enrugas, cando viste,
enrugada cando me ergo.
Nela mestúranse ansias,
desvelos, insomnios, pregos,
agradeceres e soños se airean.
A miña cama ten por cabeceiro
a mellor porta da casa
que salvei, coidei e restaurei.
As sabas de lenzo, do verán,
ofrécenme frescura e descanso.
Unha cama para min soa
que non quero compartir,
que está para mín e eu pra ela
ata que ás dúas nos chegue o fin.
Fomos pasando por praias ás que non chegan os coches. Nalgunha delas xa estivera hai uns cantos anos.
A esa hora da mañá apenas había xente nelas. A auga, de cor turquesa, convidaba a darse un baño, pero os quince kms de sendeiro que tiñamos que percorrer para chegar á praia da Lanzada, non permitían apenas demoras. O camiño non estaba sinalizado e no podiamos perder de vista o grupo, e a guía para non perdernos. Por certo, ela ía deixando unhas frechas que tiña que recollelas a persoa que viñera de última.
Aquí atopamos vestixios de algunha batería do exército cun canón apuntando ao mar. O chán que pisabamos era dunar e abondaban as prantas propias dese hábitat, que sempre chaman a miña atención pola súa rareza e resistencia ao calor e a aridez.
No cartaz que anunciaba a ruta, víanse pasarelas de madeira e afixérame á idea de que o percorrido sería por estes pasadizos de fácil andadura e sen ter que meternos por estradas, zonas de negocios turísticos etc... Moi lonxe diso, o que nos atopamos foi ter que transitar por zonas de chiringuitos, estrada principal a tope de coches nun domingo, cheiro a sardiñas asadas, urbanizacións tipo praia dos Cristianos en Tenerife. Mesmo pensei que me atopaba por aqueles lares, de non ser polo feismo que nos caracteriza no tocante ao turismo improvisado que nos pillóu en bragas e para o que aínda non estamos á altura.
Á medida na que iamos avanzando, as praias amosábanse máis concurridas e tiñamos que ir sorteando bañistas, coches, bicis, embarcacións...pero coa sorte de compartir conversas interesantes que nos levaban por outros paraísos como Gales, auroras boreais e moitas viaxes imaxinarias que se farán realidade ou non.
Coñecemos dúas mozas colombianas que sacaban fotos e fotos todo o tempo. Tamén nolas facían a nós se lle lo pediamos, e unha delas levaba un vestido roxo ata os pés e que luce na foto da igrexa pola que pasamos. Ela sí que viña preparada para a pasarela!
Cando chegamos ao principio da praia da Lanzada, aínda nos faltaban varios quilómetros para percorrela ata chegar ao sitio onde nos agardaba o autobús co noso xantar. Pola mañá, quen quixo quedarse na praia, puido facelo. Eu decidín non quedar e case me pesóu porque perdín de aproveitar as mellores horas para estar na praia e así tivemos que soportar as de máis calor se queríamos poñer os pés na area porque o que era bañarse, imposible con tanta onda e mar picada. A praia estaba chea de xente, unha espida de todo e outra, coma mín, vestida para protexerse do sol. Nin rastro dunha sombra baixo a que refuxiarse tan sequera para xantar.
Penso que tiña que ter sido á inversa, empezar na Lanzada e acabar por ónde comezamos. Pero como 'All is well if ends well' nada hai que dicir. Chegamos de volta a Lugo sobre as 20.30 da tarde e coa sensación de ter visto o mar.
