www.leriasdebea.blogspot.com

Translate

venres, 7 de agosto de 2020

VISITA A MONDOÑEDO



 Este verán, lendo a Álvaro Cunqueiro, voltaron a espertarse en mín, desexos de visitar Mondoñedo de novo. Aproveitando de ter xente viaxeira na casa, non foi difícil tomar a decisión de irmos coñecer a Cova do Rei Cintolo, proxecto que fun deixando pasar por non saber se estaría aberta. Contactei ca Oficina de Turismo de Mondoñedo e xa me informaron de que facían visitas guiadas en grupos reducidos. 

Saímos con tempo dabondo para tomarnos a mañá con calma, sen apuros. A praza da Catedral estábase preparando para o mercado do xoves, e a figura de Cunqueiro, ollaba, con mirada escudriñadora todo o traxín que alí daba comezo a un día, dos que él tantas veces describíu con maestría.

Mentras agardabamos polo guía, sentámonos nunha terraciña elevada, con boas vistas sobre a catedral arrodillada, e deume a impresión de estar nunha vila medieval, co seu entramado de rúas estreitas e casas que non cambiaron moito de "look". 

Emprendemos a viaxe cara a Cova, pasando polo antigo seminario, un dos primeiros de España, hoxe hospedeiría levada por curas.

En caravana de coches fomos subindo polo Roteiro da Auga, ata chegar á entrada, onde gardan nunha caseta de madeira, o material que se necesita para entrar na Cova e que se trata dun mono branco, casco con lanterna e dous pares de  lubas. 

Unha pasarela facilita o acceso por aquelas alturas. A porta está ben fechada con cadea,

O guía foinos explicando que se trataba dunha cova do periodo Paleolítico, que se coñecen dela seis mil cincocentos metros. Que está composta por galerías de orixe cárstica, con estructura laberíntica, columnas de estalactitas e estalagmitas, ríos subterráneos, un pequeno lago interior e que é a mais grande de Galicia. Descuberta para o seu estudo por José Villaamil, que se atoparon restos na entrada da época medieval, e tamén algún resto prehistórico como unha punta de frecha en sílex. Que, por suposto, ten unha lenda na que o Rei Cintolo, rei daquel territorio, tiña unha filla moi guapa, chamada Xila e que xa ía casar cun pretendiente chamado Uxío cando apareceu por alí un feiticeiro que a quería e se o rei non lla daba, faría que desaparecese de forma violenta o seu reino. Uxío venceuno pero como o feitizo xa estaba feito, o reino, desapareceu e o pobre Uxío non atopou a sua namorada. Din que Xila aparrece na porta da Cova peiteando os seus cabelos a espera de que alguén desfaga o feitizo e volte todo a ser como antes.

Non pensabamos que a cova fose o que é. De telo pensado ou sabido, eu sería a primeira que non entraría. O bo humor do guía, que tamén parecía algo mago, foinos engaiolando pouco a pouco, distraéndonos coas figuras que se vían nas rochas, semellando  animais, obxectos.... xa se sabe!

O camiño empezóu a ofrecer dificultades cada vez mais difíciles. Xa non se podía voltar atrás. Había que afrontalas ou perderse nun labirinto sen saída. O guía xa nos puxera en aviso de que se algo lle acontecía a él, que non nos moveramos de onde estabamos. A Cova ten un sistema de alarma conectado coa policía e se se tarda mais da hora e meia que se emplea, salta e avisa para que vaian ao rescate.

Cada vez, pasadizos mais estreitos e difíciles de acceder. Unhas veces a gatas, outras de xoenllos.... pero veu o peor! Alí había que tomar unha de tres decisións, a cal mais mala. Escollemos a das cordas. Era como un tobogán de arxila no que se baixaba en plancha, agarrándonos a cordas con nos, e pode que tivese cinco ou mais metros de pendente. Mentras agardabamos turnos, como era a última, tiven tempo de facer estiramentos, despois de ter andado encolleita un bo treito de cova. Pensaba que eu soa nunca sairía dalí. Hai tantos pasadizos, que non sabes por cal seguir. Hai que coñecer a cova para poder atopar a saída. 


Logo viñeron mais estreiteces, co teito baixísimo, só cabiamos reptando, menos mal que era cara arriba. Chegamos a un sitio, no que había que meterse por un túnel completamente deitados cara abaixo. Tocoume de primeira. Intentar intenteino, por non perder a boa nota que levaba de boa escaladora, pero eso foi superior a min. Dixen: "antes de pasar por ahí, prefiro quedarme na cova". Outras probaron e non puideron. Pero un rapaz, aventuróuse! Apareceu dous metros mais adiante!. Fora unha proba que nos puxo o guía para ver quen era mais arroutado! Se nolo dixera! 

Xa estabamos perto da saída. Eu ben sabía que a saída era a mesma, non había outra diferente. Así que foi como un percorrido circular. Pero todo se mantiña en segredo! Cando nos vimos fora, sans e salvos, foi unha sensación increíble de ter feito unha aventura de alto nivel de dificultade e a ninguén nos pasóu nada malo. Foi como algo que estaba ahí pendente de facerse pero que, unha vez feito, nono repitiría, e non porque nono pasara ben, pois a persoa que nos guióu fíxonolo ben ameno, por certo, mesmo desaparecía e aparecía por outro lado por arte de maxia! Pero sair dalí sen romper ningún óso, xa foi boa sorte!

E xa que estabamos na Ruta da Auga, despois de xantar de campo no camiño que leva o Salto do Coro, outra fermosura de Mondoñedo. Un bo tramo de subida e logo con escaleiras que leva a un lugar idílico, no que a auga cae como cola de cabalo dende unha boa altura e forma unha poza de auga cristalina que vai discorrendo ladeira abaixo e regando toda aquela frondosidade refrescante.

Un sitio para vivir! 



 

martes, 4 de agosto de 2020

ROTEIRO POLA MARRONDA





Aproveitando que teño unhos hóspedes moi de roteiros, decidimos facer un pola Marronda. Deixamos un coche en Esgrade e outro arriba de A Braña, na pista de terra que percorre a Marronda. 
Dende alí, comezamos sobre as dez dunha mañá na que o sol tardóu en quentar. Fomos pasando por todo o longo da sua parte, non mais alta, pero sí da mais alta andable. Vendo como o cancereixo (Sorbus aucuparia), amosaba os seus froitos de boliñas vermellas, ricos en vitamina C, tres veces mais que a laranxa.
Fun facendo fotos da vexetación mais chamativa e da que iñoro os nomes.
As avelairas tamén están cargadas de froitos e abondan as arandeiras, ainda que eu case nunca puiden catar un arando. Deben estar moi solicitados.
Fomos facendo ese percorrido, por terreo chán, ata saír á pista que vai do Real de Martín, onde supostamente se perdeu fai uns días, un home que leva o meu conome, un lonxano parente, e que de boa gana o atoparía hoxe por alí. 
Collemos á dereita para dirixirnos a Esgrade, onde deixaramos un dos coches. Pasando Fórneas, A Espiña, onde naceu meu pai, Castrelo, aldea sen xente, (só no verán), e por fin Esgrade. 
Chamoume a atención a reforestación que se levou a cabo nestes montes con castañeiros, sobre todo, e que no futuro vai ser un bo recurso económico que dará vida a estas aldeas hoxe abandonadas ou con moi pouca xente. O futuro está no monte!
Fun fotografando plantas que medran exhuberantes nos bordes do camiño, onde tamén hai auga e rás. 
Tivemos unha empinada algo longa pero logo xa foi ir cara abaixo todo o tempo. 
Penso que o roteiro, que fixemos en duas horas e meia, non resulta cansado e lévase ben.
Eu teño moi bo ollo para esas medidas!
Os meus acompañantes tamén o atoparon ben e así, en boa compaña, puiden dar un paseo por estes paraxes que, ainda que están perto, non acostumo a facelo eu soa.
Ao pasar pola Espiña, lembreime da miña avóa paterna, a quen vin en contadas ocasións, xa que para que poideramos ir miña nai e mais eu a vela, tiñan que vir dende alí cun cabalo para levarnos por un carreiro de monte e penas, logo voltarnos traer, co que supoñía facer catro viaxes a persoa que se encargaba. Miña avóa estaba encamada. Miña nai leváballe un flan de ovo, que lle gustaba moito. Despois de tela visto tan pouco, gardo dela un recordo dunha boa muller, que vivíu unha vida difícil, xa que perdeu duas fillas e un fillo, quedándolle so tres.
Tamén Castrelo, esa aldeíña tan xeitosa, metida alá abaixo, con capela e festa de San Xoán.
Castrelo non ten casas habitadas todo o ano. Somentes no verán pasan alí unhos días xente que vive en Madrid ou noutros lugares.
Chegamos a Esgrade con ganas de chegar, pois o sol xa empezaba a ser molesto. 
En Esgrade houbo unha cantina, e o que herdóu a casa, fixo un pequeno museo cas cousas que había nela.
Este roteiro pódese facer así, como fixemos nós hoxe, e non resulta cansado por ir case sempre en terreo chán, sen grandes subidas ou baixadas, por pista de asfalto agás a de terra que vai pola parte alta. Por certo, os meus acompañantes non se atreveron a baixár á fervenza! Eu como xa a vira! 
A Marronda é moito mais que todo eso que fixemos. É unha Gran Ruta de 65 kms de andainas. Pódense facer moitos roteiros diferentes, dependendo do grao de dificultade ou do tempo que se teña ou dos medios. 
Perderse nos seus faiedos non debe ser moi alentador! Ogallá, o meu parente, poida estar vivo a estas horas!