Este verán, lendo a Álvaro Cunqueiro, voltaron a espertarse en mín, desexos de visitar Mondoñedo de novo. Aproveitando de ter xente viaxeira na casa, non foi difícil tomar a decisión de irmos coñecer a Cova do Rei Cintolo, proxecto que fun deixando pasar por non saber se estaría aberta. Contactei ca Oficina de Turismo de Mondoñedo e xa me informaron de que facían visitas guiadas en grupos reducidos.
Saímos con tempo dabondo para tomarnos a mañá con calma, sen apuros. A praza da Catedral estábase preparando para o mercado do xoves, e a figura de Cunqueiro, ollaba, con mirada escudriñadora todo o traxín que alí daba comezo a un día, dos que él tantas veces describíu con maestría.
Mentras agardabamos polo guía, sentámonos nunha terraciña elevada, con boas vistas sobre a catedral arrodillada, e deume a impresión de estar nunha vila medieval, co seu entramado de rúas estreitas e casas que non cambiaron moito de "look".
Emprendemos a viaxe cara a Cova, pasando polo antigo seminario, un dos primeiros de España, hoxe hospedeiría levada por curas.
En caravana de coches fomos subindo polo Roteiro da Auga, ata chegar á entrada, onde gardan nunha caseta de madeira, o material que se necesita para entrar na Cova e que se trata dun mono branco, casco con lanterna e dous pares de lubas.
Unha pasarela facilita o acceso por aquelas alturas. A porta está ben fechada con cadea,
O guía foinos explicando que se trataba dunha cova do periodo Paleolítico, que se coñecen dela seis mil cincocentos metros. Que está composta por galerías de orixe cárstica, con estructura laberíntica, columnas de estalactitas e estalagmitas, ríos subterráneos, un pequeno lago interior e que é a mais grande de Galicia. Descuberta para o seu estudo por José Villaamil, que se atoparon restos na entrada da época medieval, e tamén algún resto prehistórico como unha punta de frecha en sílex. Que, por suposto, ten unha lenda na que o Rei Cintolo, rei daquel territorio, tiña unha filla moi guapa, chamada Xila e que xa ía casar cun pretendiente chamado Uxío cando apareceu por alí un feiticeiro que a quería e se o rei non lla daba, faría que desaparecese de forma violenta o seu reino. Uxío venceuno pero como o feitizo xa estaba feito, o reino, desapareceu e o pobre Uxío non atopou a sua namorada. Din que Xila aparrece na porta da Cova peiteando os seus cabelos a espera de que alguén desfaga o feitizo e volte todo a ser como antes.
Non pensabamos que a cova fose o que é. De telo pensado ou sabido, eu sería a primeira que non entraría. O bo humor do guía, que tamén parecía algo mago, foinos engaiolando pouco a pouco, distraéndonos coas figuras que se vían nas rochas, semellando animais, obxectos.... xa se sabe!
O camiño empezóu a ofrecer dificultades cada vez mais difíciles. Xa non se podía voltar atrás. Había que afrontalas ou perderse nun labirinto sen saída. O guía xa nos puxera en aviso de que se algo lle acontecía a él, que non nos moveramos de onde estabamos. A Cova ten un sistema de alarma conectado coa policía e se se tarda mais da hora e meia que se emplea, salta e avisa para que vaian ao rescate.
Cada vez, pasadizos mais estreitos e difíciles de acceder. Unhas veces a gatas, outras de xoenllos.... pero veu o peor! Alí había que tomar unha de tres decisións, a cal mais mala. Escollemos a das cordas. Era como un tobogán de arxila no que se baixaba en plancha, agarrándonos a cordas con nos, e pode que tivese cinco ou mais metros de pendente. Mentras agardabamos turnos, como era a última, tiven tempo de facer estiramentos, despois de ter andado encolleita un bo treito de cova. Pensaba que eu soa nunca sairía dalí. Hai tantos pasadizos, que non sabes por cal seguir. Hai que coñecer a cova para poder atopar a saída.
Xa estabamos perto da saída. Eu ben sabía que a saída era a mesma, non había outra diferente. Así que foi como un percorrido circular. Pero todo se mantiña en segredo! Cando nos vimos fora, sans e salvos, foi unha sensación increíble de ter feito unha aventura de alto nivel de dificultade e a ninguén nos pasóu nada malo. Foi como algo que estaba ahí pendente de facerse pero que, unha vez feito, nono repitiría, e non porque nono pasara ben, pois a persoa que nos guióu fíxonolo ben ameno, por certo, mesmo desaparecía e aparecía por outro lado por arte de maxia! Pero sair dalí sen romper ningún óso, xa foi boa sorte!
E xa que estabamos na Ruta da Auga, despois de xantar de campo no camiño que leva o Salto do Coro, outra fermosura de Mondoñedo. Un bo tramo de subida e logo con escaleiras que leva a un lugar idílico, no que a auga cae como cola de cabalo dende unha boa altura e forma unha poza de auga cristalina que vai discorrendo ladeira abaixo e regando toda aquela frondosidade refrescante.
Un sitio para vivir!
