RUTA DAS SERPENTINAS

A Asociación Galega de Custodia do Territorio, tiña programada para hoxe unha ruta polos endemismos serpentínicos na serra do Careón, na que conflúen tres provincias galegas: A Coruña, Lugo e Pontevedra.

O lugar dista 73 kms dende a miña aldea. A mañá non era nada favorable a coller o coche e facelos. Había néboa mesta, xeada, moito frío e era de noite aínda cando saín da casa ás oito da mañá. Pero a temática chamóume dende o primeiro momento. Quería coñecer de perto as especies florais que alí se conservan a duras penas, debido aos impactos ambientais que se presentan na zona.

A herba de namorar de Merino, (Armeria merinoi), Magarza de Barazón, (Leucanthemum gallaecicum), Santolina de Melide, (Santolina melidensis), todas elas loitando pola supervivencia e que non puidemos ver na flor porque non hai ata a primavera.

 O punto de encontro era na aldea de Basadre, xunto a eirexa. Fomos chegando por contagotas porque as pistas de acceso eran pouco máis que camiños e sen sinalización. Alí nos agardaba o noso guía, Martiño Cabana, biólogo e principal responsable deste proxecto de Preservación do territorio en colaboración coa Deputación da Coruña que mercan e arrendan parcelas co fin de protexelas da devastación que algunhas empresas e particulares pretenden facer sen miramentos e que  poñen en perigo especies protexidas e en perigo de desaparecer para sempre.

Estas especies medran nun determinado terreo de rochas metamórficas que por un proceso de serpentinización, carganse de metais pesados como o níquel, o cromo ou o cobre e propician que agromen especies novas e resistentes a eles cando outra vexetación non prospera nesa toxicidade. Por iso se lles denomina especies endémicas.

Comenzamos a andaina cruzando o río seco, afluente do Ulla ao que teríamos a oportunidade de ver en varias ocasións perante a ruta e que me parecéu moi caudaloso, case como o Miño.

O sendeiro descorre por camiños ben enlamados, enchoupados de auga por todos lados. Os máis precavidos levaban botas altas de goma. Vense moitas plantacións forestais de piñeiros e eucaliptos así como grandes parcelas que van ser destiñadas a unha celulosa, Altri, xunto a espazos de Rede Natura que lindan con dita parcela, algúns dos mercados ou alugados por Custodia do Territorio e que ocasionarán mais prexuicios ca beneficios.

Pasadas as zonas que íamos visitar con máis implicación no proxecto de preservación, acadamos unha ladeira que descende ata o río Ulla onde se atopa un muíño, un complexo residencial privado, nunha zona cun microclima idóneo, protexido do norte por unha montaña e onde atopamos chumbeiras.

 Un exemplo de rochas metamórficas saínos ao paso por este lugar perto do río e Martiño explicóunos o seu proceso de formación ao longo dos tempos.

Despois de despedirnos, algúns retomamos a volta por camiño diferente ao que viñeramos de mañá. Así foi como cheguéi a Agolada, vila que foi chamada Aqua Lata e que siñifica auga conducida, levada.

Atopámonos alí cunha festa de mocidade, todas e todos disfrazados, que se dispuñan a celebrar un xantar de confraternidade, amenizado por unha charanga e en honra ao santo inventado para a ocasión que ten algo que ver co nome Aqua Lata.

Gustoume ver o conxunto monumental de carácter etnográfico que forman as pendellas da feira, 

que é patrimonio a conservar e que, actualmente, xa non se usa por teren indo decaendo as actividades que se desenrolaban en torno del como o aloxamento dos animais en días previos á feira, os postos das verduras, dos tecidos e demáis útiles que se vendían e mercaban nestes lugares.

O día portouse ben, con sol abundante, ceos azuis e moito intercambio de coñecementos que ían aflorando dos nosos vasos comunicantes. Pagóu a pena darse o madrugón nunha mañá que tiraba a calquera para atrás. Nesta vida hai que aventurarse, aprender cousas novas, relacionarse cos demáis e bailar canto se poida. Eu non me privei de facelo en Agolada, ao son dos sasofóns, trompetas e percusión. Un sitio ao que non pensaba ir e fun!