SAUNA CASTREXA?

 

Un sendeiro circular bastante accidentado xa que dende a zona outa da Fonsagrada, tivemos que descer ata o cauce dos ríos Covas e Valdobarreiro, case sempre por carreiros en zig zag que nos foron levando por interesantes paisaxes e construccións antigas, algunhas do século I a.C, como é o Castelón de Castañoso, un impresionante castro do que se dí que foi máis que iso, pois ten elementos propios dunha cidade antiga.

 Hai unha boa parte recuperada pero a que aínda está soterrada podería desvelar novos vestíxios. Como indica o panel, hai unha sauna comunal que se atribúe aos castrexos pero algúns estudos sobre o tema consideran que debeu ser construída polos romanos que viñeron despois na percura do ouro que abondaba na provincia de Lugo.

Tamén se poden apreciar un forno comunal, varias vivendas e murallas que aproveitan o entorno natural rochoso para continuar con pedra os seus muros así como "calles" entre medio das construccións. 

O lugar é abrupto e picudo que fai difícil o acceso a él dende calquera punto, tendo así unhas funcións defensivas axeitadas pero non exentas de visitas de ursos que, atraídos polo mel, mereodeaban pola zona, con numerosos soutos e "cortíns" (en dialecto fonsagradino), corrizos, nos que se gardaban tamén de forma comunal as castañas para consumir ao longo do ano tanto os animais como a xente.

Atravesamos os ríos en varios sitios grazas as pontes de nova construcción, facendo nunha delas unha paradiña para o café de media mañán, a pé dun muíño  e que nos deu pulo para seguir coa subida que tiñamos que facer pola outra ladeira que nos levaría a Silvachá. Pero, antes, pasamos pola capela de Santiago, en desuso, na que se celebraba unha romaría con merendas. Tamén por fervenzas que nos fixeron sentir un pouco de son no medio dun silenzo absoluto. Só interrumpido polo cuco que foi quen de escoitar Sanse.

Baixamos para logo subir a ladeira e ter que baixala de novo para voltar ao río, no que decidimos parar a xantar e meter os pes na auga. Eu aínda me tumbei na ponte de madeira a repousar media hora porque nos agardaba un longo ascenso. O xantar a pé de río foi refrescante, sereno, sen conversa, cos nosos pensamentos e sensacións en repouso, saboreando, observando a danza dos enormes mosquitoides na auga do río como se estiveran adicándonos o seu espectáculo ou lles chamase a nosa comida.

Foi no regreso que atopamos o Castro de Castañoso despois de atravesar por fragas coas árbores feridas de morte e nas que outras renaceron dentro dos seus troncos. E foi alí, cando Sanse dixo "- A morte é vida" e eu xa lera algo así nun libro fai pouco tempo e sentín que podía ser certo. Un bidueiro xove e louzan emerxía do tronco dun vello castiñeiro que fora exterminado por un lume ou por outras causas, como tantas outras árbores arredor. Así é a simbiose e a irmandade das árbores e de toda a natureza en xeral que se axuda e cambia o entorno. Chamóume a atención cómo unha hedra revestíu a desnudez dunha árbore e fixo que fose sempre verde todo o ano. 

Todo é ben cando ben acaba, e aínda que cansad@s e sedent@s, sentímonos como se houberamos feito nosa unha experencia singular de coñecemento do lugar que se atopa nas miñas proximidades e que non tivera ocasión de coñecer.

Quero agradecer a Iria e Sanse terme convidado a esta andaina e rematala cunha sorpresa que me tiñan agochada dende fai tempo e que deixo aquí para poñer un final a un día inesquecible.

Vídeo sobre a sauna castrexa de Castañoso, Fonsagrada, Lugo