Dous chocolates con nata
sobre mesa de mármore
nun lugar no que o tempo
se detivo a endozarnos.
Mais de corenta anos
sen saber unha da outra.
Ela novelista histórica,
eu, sùa admiradora.
Pasóu unha hora curta
falando do cotidiano,
dende a India até a Habana,
dende marajás a escravos.
Andivemos polo mundo
e en Lugo nos atopamos.
Neste Lugo que partillamos
aló polos anos setenta.
En castelán e en galego
rolaron as nosas conversas.
Onde o Eo agroma
Nacín no teu leito
Tecíchesme a infancia
En ti arrolo os soños
Onde quero adormecelos
O hórreo dos de Benito
Nin rastro da casa queda
Todo baixo a estrada reza
E o hórreo coa porta aberta
O acubillo é dos paxaros
Chamada de Canónigo
Agora Casa Vita é
Saqueille todo o mellor
Acollín o seu valor
Viaxeir@s visitaron
Internacional ficou
Ten o meu fogar fixado
Ancorado na ilusión
Hoxe, como ti non estabas, decidimos visitar os teus lugares mais queridos. Empezamos na túa casa de Peredo, na que colgaches algunhas esculturas. Unha casa que debería ser a Casa Museo de Paco Pestana.
En honra a tí, inauguramos un roteiro que leva o teu nome e que parte de Peredo para acabar en Castro Verde. O camiño fíxosenos moi levadeiro e atopamos fragas, regatos, muíños... alén de castañas e cogumelos.
Eramos un grupiño de unhas trinta personas. As nosas conversas xiraban en torno a tí. Todos e todas nos sentiamos ledos e ledas de terte coñecido.
Os cans, teus compañeiros, quixeron formar parte do cortexo e viñeron canda nós un bo treito do camiño; como se entenderan que era o seu deber participar.
Fomos pasando polas aldeas que che eran ben coñecidas e por onde, seguramente, transitaches tantas veces, mesmo cando me escribías aquelas cartas dende Peredo e que hoxe agardaba ofrecerchas feitas libro para que puideran coñecerte naqueles anos nos que comenzabas a despuntar como home libre e a contracorrente.
Qué fermoso é o outono nestes paraxes castroverdenses onde naciches no 1949. Vinte anos despois, atopámonos e nunca deixamos de ser amig@s dende daquela. Pero quixo o destino que te foses algo cedo demais, deixando unha obra intensa que gobernar e coidar. Destacaches tanto na escultura como na escrita. O teu arte non ten límites porque todo en tí era iso. Mesmo os teus discursos improvisados eran arte impactante para os ouvidos e para a vista, porque tí vestíaste para actuar a vida.
Gustóume o roteiro que, dende hoxe, estará adicado a tí. Sentímoste con nós. Pode que o teu espíritu nos ouserve e nos acompañe e saibas que te queremos.
Despois de subir ao monte da Lomba dende o que se ofrece unha fermosa panorámica das terras de Castro Verde, eran xa horas do almorzo de confraternidade que nos agardaba nun restaurante da vila.
Pola tarde, aínda que ti non eras moito de igrexas, iamos ter un concerto e unhas lecturas na igrexa parroquial de Castro Verde. Zanfoña, violín, acordeón e piano, xunto coas voces case celestiais que acompañaban facían do lugar algo sublime que de haber ceo, chegarían ás mesmísimas portas dél.
A igrexa estaba chea. Moita xente que non acompañóu no roteiro, viñeron pola tarde para poñer fin a unha xornada que agardamos se continúe cada ano para que o teu recordo, o teu nome, e todo o que ti fuches e fixeches non caiga no esquecemento.
Unha aperta, Paco
Lembro como pegaba a orella para escoitar as radionovelas da tarde, ou os discos adicados, ou algún programa de mulleres como aquel de Elena Francis, que daba consellos para todo.
As radionovelas nas que Matilde Conesa e Pedro Pablo Ayuso, poñían as suas voces de actor@s radiofónicos. Radionovelas como La Orquídea ou Los Incas...
Polas noites, como había taberna e xuntábase xente, escoitabamos A Perinaica, na que saían novas que estaban prohibidas polo rexímen franquista. A emisora emitía dende Andorra, segundo me dicían os que a escoitaban.
Sempre fun medrando a pé de rádio. No coche, cando vou conducindo levo a radio posta. Prefíroa aos CD´s. Na casa, acostumo poñer a radio para bailar ao son que me toquen, así non teño que escoller eu as cancións.
Ultimamente, as radios que teño estan todas vellas e funcionan mal. Hora ía sendo de mercar unha nova.
Mirei en moitos sitios e non atopaba a que buscaba. Pero para iso está o Internet! Hoxe chegóu a que pedín fai uns días. Xa a puxen a funcionar aínda que non entendo ben cómo funciona. É de carga solar, ten para MP3, tarxetiñas para baixar música do móbil ou do computador, función de linterna, altofalantes incorporados de moita potencia, que é o que non tiñan as outras; así podo escoitar ben sobre todo cando a poño para bailar.
Estou encantada con este aparello de cor azúl. Con razón lera nun comentario que se afastaba dunha radio "de vella". Eu non son vella nin o quero ser! Así que unha radio destas características darálle un toque de xuvenil ao meu fogar.
Domingo, 2 de outubro, un mes que leva cinco luns e cinco sábados, cousa que so sucede de cada oitocentos e pico de anos! Por tanto, un mes máxico, que empeza quentiño e anima a facer rutas por paraxes case inéditos.
Atopeime coas compañeiras de andaina na Pontenova, lugar emblemático no transporte de ferro ata a saída ao mar en Ribadeo e que conserva a antiga via do tren e os fornos que se aprecian na foto.
O río Eo ao seu paso pola Pontenova faime sentir fachendosa porque é o río que me víu nacer onde él nace, a 36 kms deste lugar.
O carreiro, vai a carón dun regato cantareiro que nos aleda co seu son e no que aparecen fervenzas de todo tipo. Temos que ir unha detras de outra. É unha ruta de muíños, e un deles ten unha lenda curiosa que se pode atopar no internet co título "O muiñeiro namorado".
Trátase dun roteiro catalogado fai pouco e que é un dos últimos que ofrece o concello de A Pontenova, e que destaca `polo seu interese en facer do seu concello unha zona turística e moi visitada. De feito, está ben sinalizado e coas infraestructuras necesarias e en harmonía co entorno natural.
Esta curiosa fervenza preto dun muiño en ruínas, chamóu a nosa atención pola súa estética.
Tamén dispuxeron algunhas zonas con mesas e bancos para comer, descansar, quedarse de sobremesa, catro mulleres, tres xóves e unha que podía ser nai delas, na que nos contamos historias das nosas vidas de mulleres e que tan ben nos sentan esas tertulias, aínda que sen café que acompañe.
Como podemos apreciar, son os muiños do Cairo os que fomos atopando por todo o camiño.
Despois da sobremesa, dirixímonos á mina do Cairo que nos estaba lonxe pero que tiña unhas empinadas costas que subir e logo baixar. Mereceu a pena explorar un pouco o túnel da mina e facer unhas fotos na súa entrada.
Esa son eu, aínda que nona pareza pois as fotos en boca de mina non sempre saen coa nitidez desexada.
Feita dende o interior do túnel con ese contraste de luz-escuridade serve para poñer punto e final o que foi o percorrido de ida. Logo tivemos que desandar o camiño que se me fixo moito mais corto
Rematamos facéndonos unha selfie das catro componentes da expedición pero nona colgo aquí porque non pedín permiso para facelo.
O que sí, acabamos nunha terraza do que foi a antiga estación de tren na Pontenova tomando unhos xeados de chocolate que nos reconfortaron do esforzo realizado e que nos levóu dende as once da mañá ata as cinco do serán.
Coñocer xente e compartir un roteiro penso que é un exercicio de socialización que senta ben de vez en cando.
Grazas, compañeiras!
