www.leriasdebea.blogspot.com

Translate

domingo, 26 de decembro de 2021

ROTEIRO POLO CAMIÑO PRIMITIVO: Soutomerille



 


Coas asociacións Amigos do Patrimonio de Castroverde e Pasada das Cabras de Burela iniciamos un percorrido dende Castroverde, seguindo o Camiño Primitivo, o mais antigo camiño a Santiago de Compostela e un dos mais populares a día de hoxe polo seu interese paisaxístico e por ser un dos mais rectos, e dicir, que non se anda con rodeos, aínda que sí, ten algúns tramos desviados do orixinal.
Non era a primeira vez que o andivemos nin será a última, agardemos!
Para mín, é sempre novo porque cando imos en grupo apenas me fixo por onde vou, de tal xeito que non consigo aprendelo por min misma e eso cáusame problemas se intentara facelo en solitario, claro que ten indicacións pero eu son tan distraída que, as veces, collo por onde non é.
De todos modos, non sempre se ven as cousas da mesma maneira, ao igual que podo ler un libro que xa lera no pasado e non me soa de nada, igualiño que se fose a primeira vez.
Pois igual me ocurre cos sendeiros. 
O mais interesante que temos neste traxecto é Soutomerille. Ali consérvanse, medio en ruínas, un pazo, unha igrexa e un cemiterio todos eles de un grande valor histórico e patrimonial.
O cemiterio so ten tres panteóns. Considérase un dos mais pequenos de Galiza. O seu estado de conservación é bastante aceptable. 



A igrexa é prerománica e de orixe visigótica ou mozárabe a xulgar pola fiestra con arcos de ferradura. Foi reformada en 1619 segundo a inscripción que hai sobre a porta  e tamén se conserva bastante ben. Non está en uso. As poucas casas que formaban esa parroquia foron desaparecendo, como o irán facendo tantas outras da nosa Galiza despoboada que xa se convirten en aldeas pantasma.
Unha propiedade que aínda conservaba algún alpendre foi mercada por un paisano de Valladolid. Está situada xunto a un río e unha canteira de area que deixóu zonas lacustres ao seu redor e o novo propietario considera que a auga acadará prezo de ouro no futuro, polo que coida fixo unha boa inversión.

Despois de admirar estas reliquias do pasado e de darlle honores a un castañeiro centenario que se conserva perto da igrexa e que tivo mellor sorte co seu compañeiro que caéu e agora convertíuse en monumento xunto ao albergue de peregrinos en Castroverde e non por arte de maxia, senón polo empeño que puxo a Asociación en que así fose.
Logo dun traxecto por lugares idílicos e outonais entre prados e carballeiras, chegamos a unha pousada de peregrinos: A Pociña de Muñiz, onde nos agardaba un café de media mañá e petiscos variados caseiros que degustamos con sumo placer alí no porche e espaciado curral que fora antano e que garda lembranzas dos apeiros utilizados na casa labrega galega.



Despois dese alto no camiño e de agradecer a deferencia que tiveron con nós, continuamos o camiño ata final de ruta, onde nos agardaban os autobuses que nos levarían de volta a Castroverde e a outros a un restaurante de A Fonsagrada onde degustarían un auténtico cocido galego.





Banda de gaitas Zucurrundullo (Castroverde)

mércores, 22 de decembro de 2021

O APALPADOR

 


Entre o 20 e 23 de decembro, no Hemisferio Norte, entramos no Solsticio de Inverno que no mundo celta era o Yule. Estes cambios estacionais eran celebrados de maneira especial con festexos, rituais e ofrendas que logo darían paso aos agasallos actuais.

Aquí na Galiza, tiñamos un persoeiro moi curioso de aspecto xigantesco, barba vermella e vestimenta con moitos remendos, na chaqueta sobre todo,  que representaba o que Papá Noel, ou Santa Claus, nos países nórdicos ou a bruxa Befana en Italia veñen a representar agora no mundo globalizado pero que se mantivo un tanto oculto e descoñecido a raíz de que se impuxo a moda de adoptar persoeiros doutra orixe como os Reis Magos de Oriente, anos atrás, e mais recentemente o home das barbas brancas.

O Apalpador, era un carboeiro, que vivía nas montañas luguesas, (de Lugo) e que unha ou duas veces ó ano, coincidindo co Solsticio de Inverno, baixaba a asegurarse que os e as mais cativos non pasasen fame e traíalles unhas castañas quentes, ou asadas como agasallo  alén de enredos feitos con madeira para quenes se tiveran portado ben e estiveran mais mantidiños, e dicir, que tivesen a barriga mais chea, de ahí o seu nome Apalpador pois era o primeiro que apalpaba para saber se comeran ben.

Tamén se coñece un vello ritual que consistía en manter aceso na lareira un madeiro de carballo, ao que chamaban Natarego, durante o Solsticio de Inverno até o Ano  Novo, ao que logo se lle daba outros usos ao longo do ano, acendéndoo en caso de treboadas, para curar o  gando ou como fertilizante nas terras. Esta tradición, data do S XII ata o S XIX e principio do S XX e estaba moi estendida por toda Europa.


Este tronco de nadal, elaborado pola amiga e lectora do meu blog, Iria, representa o Natarego. A receta coido que a encontrou por terras do Courel da nosa provincia de Lugo, de onde O Apalpador ten orixe.

Onte, en Santiago de Compostela, participei nun pasarúas organizado pola "Escola de Ensino Galego", que percorreu a zona vella da cidade, con música, escenificacións, bailes e cantigas, a golpe de tambores e candeas de pau acesas  e repartindo folletos informativos sobre O Apalpador  para espallalo e dalo a coñecer como algo noso, local e á man.

Tal vez sexa hora de ir trocando ídolos alleos polos propios, como ocorre co Halloween, que non é outro que o noso Samaín.

Entre tanta confusión e competencia, xa non sabemos a quén pedirlle os agasallos e ao igual co que pasa coa lingua, haberá partidarios e partidarias de uns ou de outros e ao fin e o cabo, trátase de consumir mais da conta e encher as casas de cousas que acaban no lixo unhos días despois.

Gustóume a mensaxe do Apalpador : o mellor agasallo é o amor, a ledicia, o coidarnos mutuamente e querernos, ter harmonía, paz e saber apreciar as pequenas cousas, a natureza e todo o bon que nos rodea e que é de balde.

BON SOLSTICIO DE INVERNO!






sábado, 11 de decembro de 2021

MADALENAS DE CABAZA



 Creo nos días máxicos. Días nos que a enerxía flue e convírtese en resultados sorpresa. Unha simple saída, sen chuvia, á cidade mais próxima. Compras de comida. Piscina para rematar a mañá. Unha rúa para min soa. Menos de dez persoas nadando. Como a min me gusta! Retorno sen problemas. Xantar xa  feito. Sobremesa con lectura de Almudena Grandes, "Atlas de geografía humana". Paseo a boa marcha con e sin Noa. Bo lume para quentarse. Moitas horas de sono, cousa rara! E acordar con enerxía, con ilusión, con auga quente, con ganas de cociñar... TODO FORNO!

Despois de preparar o que sería o meu xantar, (almorzo en portugués) consistente en un codillo de porco asado xunto con patacas, cenorias e cabaza, todo asado, decidín seguir utilizando ese medio de cociñar e fixen as madalenas que me dixeran que saíran moi boas da outra vez que as fixera. Foi unha receta que encontrei en Internet, e quitándolle a metade de azucre recomendada, quedaron ao meu gusto.

Deixo aquí a receta:

Ingredintes:

365 gr de cabaza asada./ 80gr. aceite oliva extra virxe. /culleradiña de extracto de vainilla./ 2 ovos tamaño 2. e TRITURAR.

180gr fariña espelta branca (eu puxen metade integral)./ 200gr azucar moreno (puxen 100gr)./ 7gr bicarbonato sódico. / 1culleradiña de café de sal. / 5gr canela en pó. / MESTURAR BEN

Engadir á mezcla de cabaza e ovos, mezclando ben.

 Poñer nos moldes (so ata a metade). Fornear 50 min. (no meu forno xa estaban en 15 min.) Pinchar cun palillo e se sae seco, están. Forno arriba/abaixo a 180º (eu puxen a 150 ou menos). Enfriar sobre rexilla 15min.

Bañarlles a cabeza en chocolate negro previamente derretido cun pouco de manteiga no microhondas. Gardar na neveira 15 min ata que enfríe o topping de chocolate e xa as podemos PROBAR!






Feitas con amor

para alegrar o día.

De cabaza laranxa

con canela e vainilla.

Con top de chocolate

van estar de remate.

BON APPÉTIT!


sábado, 4 de decembro de 2021

CHUTNEY DE CEBOLA




 Que perfecta é a cebola

como loce, como mola

e caramelizada

delicia conservada.

Beneficiosa  calada,

capa sobre capa,

sempre abrigada.

Cruda ou en chutney

favorita de Bob Marley.

Contigo pan e cebola,

din os enamorados...

Co tempo tod@s el@s

acaban decepcionad@s.

Dunhas bágoas agridoces

ninguén te vai librar

cando con cebolas

se che ocurra tratar.







THE END


Joan Manuel Serrat cantando Nanas de la cebolla, poema de Miguel Hernández