www.leriasdebea.blogspot.com

Translate

domingo, 12 de marzo de 2017

O SILENCIO DO ORBALLO





Empezarei dicindo que o título deste post non é outro que o do poemario que onte foi presentado en Castro Verde e que o autor, Jesús María Trashorras Nogueira, foi compañeiro de estudos en Lugo alá polos anos setenta. Dende daquela, non voltei a saber del ata fai duas semanas que, nas clases de acordeón, déuseme a coñecer e souben que acababa de publicar o seu primeiro libro de poesía. Foi unha sorpresa atoparme con él e co seu poemario. Ningún dos dous me resultaba descoñecido e lino de un tirón tan pronto puxen pes na casa, porque alí sentíame reflexada como galega do rural, cunha infancia semellante, co mesmo contexto social e cultural, cas mesmas palabras que daquela escoitabamos falar no noso entorno, cos mesmos obxectos e vivencias e con intereses moi semellantes como o de conservar o Noso, darlle a importancia que tivo e que ten e non deixar que se perda no esquecemento. Sorprendeume que o galego que usa é o galego que falabamos daquela, cando ainda non estaba regulado, e que tiña unha boa porcentaxe de palabras en castelá. Pero era o noso galego da nosa zona concreta e penso que foi o que nos marcóu. Logo tivemos que adoptar un galego mais unificado que servira para nos entender en toda Galicia. A min sempre me gustou o galego falado cas suas variantes locais que lle dan esa identidade e sabes de onde é a persoa xa so pola fala. Era como a matrícula antiga dos coches. Agora xa non se sabe de que provincia veñen. Hai poemas que están escritos na fala das zonas fronteirizas con Asturias e que teñen un engado moi especial.
A concurrencia ao evento foi masiva e desbordante xa que o salón de actos do Colexio de Castro Verde fíxose pequeno para acomodar a tanta xente que enchía pasillos e escaleiras. Alí se foron lendo os seus poemas en boca da mais diversa participación xa que había persoas de Ucrania, Venezuela e doutros países por non dicir de diversos puntos de Galicia e de toda idade e condición. Os poemas quedaron moi ben nas voces dos mais novos e novas que ogallá prenda neles a semente do decir poético. Había poetas que tamén leron algo de seu. Pintoras que espuxeron as suas obras, e moita música entre lectura e lectura. Hai que dicir que estivo moi ben organizado e presentado. Nada que envidiar ós programas televisivos...Foi dinámico e sorprendente, sen tempo para sentirse nin cansados nin aburridos. Houbo de todo! Ata oubeos de lobos e poemas en ucraíno!
Aquí deixo o poema que eu lin, e que escollín eu mesma porque me impactou a primeira vista. Poema do autor do libro  O silencio do orballo.
Poema de Jesús María Trashorras Nogueira



Este poema fai referencia a palabras que quedaron en desuso e que ao perderse o obxecto do seu nome, foron caendo no esquecemento e xa non son coñecidas pola xente nova. O poeta quixo rendirlles  homenaxe e prendelas no seu libro para que sigan ahí para quenes queiran indagalas. Fíxome pensar nunha palabra que me gustou sempre: "cómaro", que eran os bordes dunha finca que se deixaban arredor dela para poder ter paso sen pisar o semiado, para que nela anidaran insectos e outros bichiños que favorecían a agricultura loitando contra as plagas.... Eso xa non existe! Pois a min lembroume tamén o camposanto das casas desaparecidas, casas galegas, cunha estructura típica de cada zona e que hoxe son asfalto de estradas. Tal é o caso de tres casas da miña aldea que levou por diante a ampliación da estrada antiga. A casa de Brañas, a casa de Cuenza e a casa de Benito. Eran casas fermosas e algunhas, das mellores da aldea. Así que decidín ler un poema meu que escribín fai unhos corenta e cinco anos e que deixo aquí:


A CASA DE BRAÑAS

Hai unha casa en Fonteo
toda vella e afumada
cunha escaleira por fora
e ca porta ben pechada.
Ten ó pé unha figueira
que da figos cada ano
e tamén ten unha horta
que ainda chora polo amo.
Esquecida alá nun curro
a cociña da lareira
durme entre as cinzas mortas.
Xa non ruxe a garmalleira.
Estarán alí ainda
o vello escano e a artesa
a lacena do touciño
o pataqueiro
e a mesa.


Ahí queda unha esperencia rica para un pobo, para o rural galego tan falto de xente e ao que chegan doutros sitios e se integran na nosa cultura para coñecernos e compartir con nós o deles e o noso que non teñen porque ser encontrados senón que é sempre un símbolo de riqueza cultural que nos favorece. Dende aquí, a miña acollida, o meu saúdo, a miña admiración a esas persoas que veñen de fora para acompañarnos no noso camiñar e que son tamén de países asoballados por outros, con lingua imposta  e con risco de perder o que foi deles dende sempre.
Lendo un poema do seu libro e outro meu



6 comentarios:

  1. Qué dicir?. Nada!. Ti exprésalo moi ben, coa amplitude e sensibilidade de sempre. O galego ten ese pouso lírico que florea nos versos, como no teu fermoso poema, coma silencio de orballo, como auga no deserto. Parabéns!!....e, simplemente, reler este post cheo de ideas que comparto.

    ResponderEliminar
  2. Uma excelente iniciativa. Quem dera houvesse muitas espalhadas não só por Espanha, mas pelo mundo inteiro. Gente que se reúne, que partilha saberes, poesia e afetos, são precisas muitas, para transformar o mundo em algo melhor.
    Um abraço e bom Domingo

    ResponderEliminar
  3. Nos cuentas hoy una experiencia gratificante y que te ha complacido mucho. No tiene nada de extraño, es un poeta que habla del tiempo que marcó su vida pra siempre, el lenguaje, las costumbres, las gentes, los modos de vida, las herramientas no son cosas frías están impregnadas del aliento humano. Mira yo nunca he trabajado en el campo y sin embargo, he llorado en dos ocasiones en que me enfrenté con una exposición de herramientas y cosas relacionadas con la vida del campesinado de Asturias. Algo muy hermoso del esfuerzo y del modo de vida de la tantas gente queda en evidencia. Te puedo comprender perfectamente.

    Ah y veo que has escrito poesía. La verdad es que yo la encuentro perfecta y como supongo que habrás escrito muchas otras, espero que tomes la decisión de ir dándonos a conocer esas partes del alma de Galicia que viven en tí.

    Un abrazo. Franziska

    ResponderEliminar
  4. Boa tarde, ter consciência que existe um verdadeiro povo culturalmente forte fora das grandes cidades, é ser inteligente, foi bom encontrar o poeta que conheceu em 1970, gosto do meio rural e da sabedoria do povo.
    AG

    ResponderEliminar
  5. Ola Bea, que texto tan fermoso, amiga: gústome lerte un montón explicas todo con tanta sensibilidade entusiasmo tan claramente que, paréceme que estaba eu alí con todos os existentes a ese precioso evento. Felicidades por ese bonito poema teu.

    Xa pasarei por aquí dentro de uns días.
    unha aperta grande e agarimosa. Tamén un aplauso prolongado, por este post magnifico.

    ResponderEliminar
  6. Boa tarde, Bea!venho desejar-lhe feliz semana,
    AG

    ResponderEliminar

Grazas por comentar, por empatizar e por vir en son de paz.