DENDE A COCIÑA

 O corazón das casas galegas, é, sen dúbida, a cociña. Cánta historia encerra este lugar no que me encontro. Se dou un repaso no tempo, dende a miña infancia, podo dicir que aquí, antes de haber o que agora hai, pasaron  moitas cousas, e houbo moitos cambios. Dende ser unha lareira, co lume a rás de chán, a xente sentada a carón do lume, pouca luz, pois eran de gas, de carburo mais adiante....Eu, moi pequena, vía a unha familia que compartía casa con nós,(meus pais e mais eu). Había vacas noutra parte do baixo e a manxadoira daba á cociña. Así que se podían ver as cabezas das vacas asomando por alí.

Cando a casa pasou enteira a meus pais, despois de mercala, a cociña dividiuse en duas partes. Nunha delas estaba a cociña económica, ou vasca, qué é a que ainda se mantén, pero  reformada, e outro habítáculo onde se almacenaba o sal para vender no tempo da matanza. Meus pais puxeran unha cantina no que foi a corte das vacas e comunicaba ca cociña, un pouco mais alta. 

Sempre tivo unha xanela. Non era moi grande. Por eso non había moita luz. A xanela daba á horta, ao sul, ao mediodía, como eles dicían. Así que había soliño nas horas centrais do día e pola tarde.

Nesta cociña ten comido moita xente. Miña nai alén de atender a cantina, tamén daba xantares e ceas e mesmo aloxamento completo. Pero polas tardes dos domingos, e polas noites cando cadraba, xogábanse partidas de cartas. Lémbro ben haber dous bandos xogando. Non se cabía xa, porque ademais dos que xogaban, todos eles homes, sempre estaban os miróns, que axudaban un pouco e animaban aos xogadores, como se fai no futbole. 

Pero non xogaban de balde. Xogaban caixas de figos, litros e litros de viño, secadra mesmo a cea! Tiñan que pagar quenes perdían. 

Tamén se contaban historias para non durmir. Eu, do medo que tiña, non era quén de subir soa aos cuartos da casa pola noite. Tiña que ir miña nai comigo. Contos de lobos, de aparecidos, de mortos, de cousas non identificables como animais xigantescos que non se asemellaban a nada coñecido....

Tamén houbo, quen, de borracho, tivo que quedar a durmir nela. Houbo quen perdeu a carteira cheíña de cartos....

Nesta cociña bailóuse ao son do violín de Florencio, nas longas noites de inverno. Toda a xuventude daquele tempos, contándome eu, faciamos bailes aquí na taberna e tamén había rúas en casas particulares.

Cando esto da taberna se foi acabando, a cociña pasóu ser para nós, algo privado e mais acalado. Pero ainda seguiron vindo algúns veciños xogar unha partida de vez en cando cos meus pais e comigo, que de tanto mirar, aprendín a xogar como calquera deles.

Cando meus pais finaron, e eu decidín reformar esta casa, voltei a poñer a cociña enteira, sen divisións e conservei o banco de madeira, e o moble, chinero, que fixera meu pai, carpinteiro que era. 

A xanela seguíu sendo a mesma, pequena, para o espacio que ten a cociña, pero quixen conservala así.

Hoxe, estou aquí, porque é, como dixen, o corazón da casa. Onde cociño, como, escribo, leo, descanso, bailo, fago xinasia, toco o acordeón, quéntome e ollo o meu xardín que ainda conserva algunhas rosas que alegran a vista. 

Cántas veces, na crudeza do inverno, non se me ocurríu poñer tamén aquí a cama! Ainda nono fixen, pero é unha posibilidade. Na cociña, hai bo lume, comida.....A mesa está chea de catañas a secarse, mazáns.....e tamén moitas veces, roupa a secar. 

Nada como un bo lume que vai quentando toda a casa! 

Outono e inverno, é unha paisaxe de portas adentro! Só a xanela me abre ao mundo! Un mundo natural