Día da Muller non é so hoxe, oito de marzo, senón cada día. Día do ser humano, sexa do xénero que sexa.
Eu quero adicarlle unha lembranza á muller que non só me deu a vida con grandes dificultades, senón que me ensinóu a vivir, que me trasmitíu os seus saberes, o seu talante, a súa atitude.
Natalia, a muller que coñezo e entendo mellor hoxe que daquela, foi nai e mestra.
Crieime ao lado dela, xuntas iamos lavar a roupa ao río, carretabamos a auga, ela na sella, eu nunha xerra ou balde. Cando chegabamos a casa, sen folgos, refrescabámonos cun vaso de cervexa mesturado con gaseosa.
Dende que se casaron ela e Ramiro, (hai que dicir que foron emprendedores), puxeron unha cantina. Meu pai era carpinteiro e ela costureira. Tiñan oficios con que gañar algún cartiño para empezar a vida nunha casa de prestado compartida con outra familia.
Axiña, miña nai soubo como compartir ser taberneira, costureira e, logo cociñeira de vodas e banquetes que se celebraban nas palleiras das casas das aldeas. Chamábana de moitos sitios. Ela atendía a todo.
Facía os asados nos fornos do pan. Levava equipo da súa casa para que non faltase detalle. Dábaselle a repostería e preparaba tortas nupciais de varios andares.
Tiña un taller de costura e viñan moitas rapazas aprender con ela.
Xa andado o tempo quedaron sos coa casa e daban xantares, ceas e mesmo aloxamento a xente de paso ou que tiñan traballos pola zona.
Colleu moita fama de boa cociñeira e chamábana dos restaurantes de Baleira para ir cociñar a caza, da que era unha experta, así como de fritir as troitas do río Eo. Viña xente de Lugo comer troitadas aquí na nosa taberna.
Ninguén chegóu aquí, fose a hora que fose, que non atopase un xantar. Tiña moita capacidade de improvisación e logo aparecía comida na mesa. Ademáis era creativa. Facíanos a roupa a meu pai e a mín. Lembro o vestido de comunión que me preparóu, sen faltar detalle, cosendo aos poucos, entre tantas faenas das que se ocupaba pois tiñamos horta, animais, (porcos, coellos, galiñas, gato...).
Meu pai andaba traballando por fora. O negocio da taberna case o levaba ela soa. A xente non pagaba ao contado. Todo era "apunta aí". Ela tiña que poñer a cara para pedir os cartos a xente que se marchaba sen pagar. Valía para todo!
Cantas veces non tiña que sufrir comentários insultantes de meu pai, cando facía algo que a él non lle parecía ben. E tampouco se cohibía da xente, alí onde lle viña, alí lle chamaba cousas que non eran verdade, como chamarlle burra diante dun público. Él non era malo pero tiña mal xenio e non se contiña. Cánto ela non sufríu coas súas arrancadas que a foron minando ata que, chegada a menopausia, tivo un brote esquizofrénico que levou moitos anos medicándose, indo a psiquiatras... Causado tamén polo bulling de veciños que lle tiñan envexa.
Eo escoitaba todo aquelo e sentíame mal. Nada podía facer. No meu interior sempre me poñía do seu lado porque me parecía inxusto que a unha muller tan intelixente e activa se lle chamara burra. Doíame no meu adentro e agora doume conta de que aquelo era un tipo de maltrato psicolóxico. Pero naquela época, a muller tiña que aguantar, non se pensaba en separación e menos en divorcio porque non tiñan de que vivir se non era emparelladas e aínda así, pouco se conseguía, e tendo en conta que pagaban os meus estudos na cidade...
Agora, cando máis entro na idade que ela tiña cando eu xa era uha muller independente, voume dando conta de que herdei o seu xeito. Son unha persona activa, creativa, que gosto de facer de todo, traballar unha horta, escribir, facer doces e xantares para mín e para compartir...
Por eso, hoxe, Día da Muller, vou participar nunha iniciativa que temos na aldea, de xuntarnos as poucas mulleres que somos e algún home tamén, e celebrar cunhos doces e uns cafés e licores o estar vivas e vivos e aínda sendo pouca a xente que queda, sentirnos acompañados e en harmonía.
