TULLEMERENDAS

Tróuxome lembranzas dos meus tempos de escola na aldea onde nacín. Ata pasar o San Froilán, non se empezaba a escola. Aquelas froriñas que aparecían no outono sempre me chamaban a atención porque lles dicían tullemerendas. Eu non sabía ben o que siñificaba aquel nome pero tiña a ver ca merma da luz solar que se produce nesta época. Parece que os dias encollen e así xa non tiña razón de ser tomar a merenda pois a cea andaba perto.
Onte, cando camiñaba facendo o Roteiro da Auga, por terras de Guitiriz, atopámolas ó noso paso pola veira do río Parga, que, por certo, ten diferentes nomes segundo o lugar por onde pasa, e non puiden menos que determe a fotografalas unha chea de veces para poder ilustrar este post.
A fror, en sí, chámase Crocus, que pode ir seguido de Serotinus ou Nudiflorus, cando aparece de forma silvestre, diferenciándose do Crocus Sativus, que ven a ser o azafrán de cultivo. Din que a silvestre é algo tóxica, por eso os animais, (vacas, cabalos...) nonas comen ainda que se atopan en abundancia en pradeiras húmidas, a pé de ríos, regatos, fontes.... e en sendeiros. Son frores de outono, resistentes ás xeadas e que visten un fermoso traxe de bailarina formado por seis pétalos violáceos, lila, purpurinos algúns, e teñen os estames dun amarelo chamativo que combina ben ca cor dos seus pétalos que de día abren e de noite pechan formando un pirulí!
Alén de seren frores que eu admirei dende a miña infancia, onte foi un día especial: un roteiro en terras de Guitiriz, comezando uns doce quilómetros antes de Parga, coincidindo co  Camiño do Norte, e que nos leva por pontes de pedra ben conservadas, por lugares de romaría como o adicado a San Alberte que é unha capela de grandes dimensións, románica e gótica, ao pé da cal se atopa unha fonte milagreira para todos os problemas relacionados coa fala.
Seguindo río arriba ou abaixo porque non din entendido ben para onde corría a auga, chegamos a un lugar pintoresco, con algunhas casas, unha ponte, cisnes no río e que semella un lugar de recreamento no que se pode a xente bañar no verán e disfrutar dunha fermosa paisaxe e da tranquilidade que


ofrece o lugar.
A todo esto direi que levabamos unha guía que nos ía explicando todo de forma moi amena e que nos adiantou que unha sorpresa estaba agardando ao final do traxecto.
Non ben saímos daquel paraxe natural e solitario, atopámonos cun bar restaurante, con ventanal sobre o río e disposta na mesa, a famosa tarta de Guitiriz e café para todo o grupo, agasallo co que nos recibíu e honrou a alcaldesa de Guitiriz, que foi nada en Castro Verde, e quería recibir aos seus paisanos e paisanas con este detalle e ca súa compañía xa para o resto da xornada.
Estabamos en Parga e alí había que visitar o antigo castelo medieval que ademais nolo ían presentar unha parella vestida de época, con todo luxo de detalles. Mágoa que so se conserva parte dunha fachada. As suas pedras visten casas e igrexa do lugar. Igrexa que tamén visitamos e na que se conservan moi ben unhos cantos frescos que representan escenas da pasión de Cristo.
Dalí, xa nos diriximos a Guitiriz para xantar nun restaurante coñecido e logo, pola tarde, coa alcaldesa, aprendemos un pouco mais do lugar. Falounos doutros roteiros como o da Pedra. Nos fixeramos parte do da Auga, que pasa tamén por outra fonte medicinal na que paramos a beber e descansar un pouco.
Xa na praza, onde está a igrexa, case catedral, atopamos no chán un enorme reloxio anatemático, que ten todos os cálculos para que colocándote na quincena apropiada, do mes en curso, marca a túa sombra a hora solar, que ven a ser duas horas menos da actual.
Para rematar, vimos unha piscina natural, feita no río, e o lugar chámase, Sete Muiñós, que ainda que son cinco, dous deles teñen duas pedras de moer candaún seu, e fan por sete.
Con eso, e a mochila chea de castañas, mazáns e boletus.... retomamos a volta ós nosos fogares nun microbús de estrea que nos deixóu, polo menos a min e outros poucos, en Castro Verde. E hoxe saímos na prensa!!!